Czym jest dzieciństwo?
Okresem kształtującym nasze całe dorosłe życie jest czas dzieciństwa.
Przemija ono bardzo szybko, ale stanowi najważniejszy punk, ponieważ wydarzenia, emocje, sytuacje i odczucia, których doświadczamy w tym okresie, rzutują na nasze zachowania we wszystkich kolejnych punktach rozwoju.
Tak jak dom bez solidnych fundamentów może powstać, ale nie będzie stanowił bezpiecznej i stabilnej strefy życiowej, tak samo człowiek z zaburzeniami powielanymi z okresu dzieciństwa nie może stać się zdrową, dobrze funkcjonującą dorosłą jednostką.
Granica zakończenia okresu dzieciństwa jest trudna do zdefiniowania, ponieważ nie kończy się ono spektakularną, zauważalną zmianą.
Według S. Baleya dzieciństwo to okres od ukończenia pierwszego roku życia do około 14 lat. Schemat dzieciństwa można przedstawić uwzględniając różne okresy i podokresy:
- okres wczesnodziecięcy:
- poniemowlęcy,
- przedszkolny
- okres późnodziecięcy:
- wczesnoszkolny
- pokwitania.
Można stwierdzić, że po tych okresach mamy już do czynienia z okresem młodzieńczym.
Designed by Freepik
Dopiero w XX wieku dziecko i okres dzieciństwa zaczęto traktować jako wartość, dziecko nabyło prawa do bycia sobą, do posiadania szczęśliwego dzieciństwa. Skończył się okres, kiedy dziecko było własnością ojca lub tanią siłą roboczą.
Duże zmiany w postrzeganiu dzieci wprowadził Janusz Korczak. To on wypracował model wychowawczy oparty na wzajemnym szacunku. Dostrzegał w dziecku pełnowartościowego człowieka, któremu należy stworzyć odpowiednie warunki wychowawcze. Zwracał szczególną uwagę, by każde dziecko traktować indywidualnie. Dorosły w jego przekonaniu nie był już tylko wychowawcą czy przewodnikiem, ale stał się współtowarzyszem, który powinien uczyć się od dziecka, poznawać razem z nim świat.
Nastały czasy, w których nie tylko my jako dorośli możemy chronić dzieci i ich dzieciństwo. Opiekę nad tym okresem życia przejęło również państwo.
W 1989 roku uchwalono Konwencje Narodów Zjednoczonych o Prawach Dziecka, z której jasno wynika, że dzieci posiadają swoje prawa, między innym:
- Dzieci mają prawo do życia: należy im zapewnić warunki przetrwania i rozwoju.
- Dzieci mają prawo do nazwiska i obywatelstwa oraz zachowania tożsamości.
- Każde dziecko odseparowane od jednego lub obojga rodziców ma prawo do utrzymywania z nimi osobistych stosunków.
- Każde dziecko, które jest zdolne do kształtowania swych własnych poglądów ma prawo do swobodnego wyrażania własnych poglądów we wszystkich sprawach dotyczących dziecka.
- Dzieci mają prawo do swobody wyrażania się.
- Dzieci mają prawo do swobody myśli, sumienia i wyznania.
- Dzieci mają prawo do swobodnego zrzeszania się.
- Dzieci mają prawo do prywatności.
- Dzieci mają prawo do jak najwyższego poziomu zdrowia.
- Dzieci niepełnosprawne mają prawo do specjalnej opieki.
- Każde dziecko ma prawo do poziomu życia adekwatnego do jego rozwoju fizycznego, umysłowego, duchowego, moralnego i społecznego.
- Dzieci mają prawo do nauki.
- Dzieci mają prawo do czasu wolnego oraz zabawy i rekreacji właściwej dla wieku dziecka.
- Dzieci mają prawo do ochrony przed wyzyskiem gospodarczym i pracą, które mogłyby mieć niekorzystny wpływ na jego rozwój.
Choć najczęściej dzieciństwo kojarzy się z radością, szczęściem, miłością i beztroską to jednak niemało jest osób, którym dzieciństwo przywołuje ponure wspomnienia – krzywdy, odrzucenia, przygnębienia i głębokiego nieszczęścia.
Jest wiele dzieci, które potrzebują wsparcia i pomocy.
Nie bądźmy obojętni na krzywdę i uczyńmy dzieciństwo najmniejszych radosnym i szczęśliwym.
Karolina Wachel
Jeśli szukasz sposobów na kształtowanie pozytywnych relacji z dzieckiem, potrzebujesz wsparcia w trudach rodzicielskich lub czujesz, że możesz wesprzeć innych - dołącz do naszej grupy na Facebooku „Strefa Rodzica” – pomóżmy sobie wzajemnie.